Site icon Get In Lamka Digital Marketing & Information Services, Churachandpur, Shopping

TEIMEI PHAITUAL PHAISUM IN A LOPINA TAWH KANGGEP DI AHITA MAI A MAW

KL Muana Vaiphei

KL Muana Vaiphei

TEIMEI PHAITUAL PHAISUM IN A LOPINA TAWH KANGGEP DI AHITA MAI A MAW

– K.L.Muana Khaute

Manipur phaijang bûm neu- cha khat sung a Thai- suan Tibeto- Burman nga leh tui lunglutte Imphal, Moirang, Thoubal, Bishnupur leh Imphal tuirel dung a cheng in, Hausa leng a hun kisiam ua, pupa thugin Pusa-pasa hou in Sanamahi thugin a hun zui nung un, Bengali-te gam kek gawte sakhua siam nuamte hunglut in Sanskrit thumal hilna leh ginna a hun zil ua, a nam chun sung uh le ,a hun buai ta, Leng-te le unau himaleu le, Leng kichu in kidona leh panpitu ngaichan nam lian zawte zawp pawl leh zati/ nam kikhenna a hung um tai. Unau a chenpiu Thingtangmite tawh kikhen a sakhua, Custom leh Culture kikhenna a um ta, tuni tiang a nam neu leh nam lian in kikhenna a hung um ta’n, zia chu tuhun tiang in buaina sumpi a zing ta a hi.

Sakhua leh Custom a hung kibang ta pua ( Bangali or Sanskrit) a hun mang ua, zia gualma chu Tribal te’n Roman script leh X-mas sakhua kum tam tak a hun zuinung un, ginna thu leh gam thu a buaina thimpi a hung zing ta, lemna leh muanna chu thil haksa a hung hitak ziak in, buaina chun Nisin a communal zâwng in a chia ta a hi. Zia buaina tulai tak a vaihawm tu’n lemna bawl zou puan tin, Messiah khat in vai a hun Hawn lo chun Manipur ningtin a buaina piang thei ding in a um ta a hi.

I pu leh pate thingtang gam a kumpi khawtuang ah kum sangtel a la cheng un, phaigam leh tangam kikhensa’n a la chengkhawm ui. Sakhua lam ah thing leh suang, shi, pathian chuam bia leh ho in a la um dial dial ui. Amabo, British-te hunglut nung un a vaihawp nawpna ding un sakhua leh politics a hung khen ua, ei vaihawm khum phat un tang leh phai kikhenna, kichi ziatna a hung umto a, tuni tiang ah Hindu Politics leh Christian politics ziak in Communalism chi a chambang ta a hi. Tichun, kigawm khawm thei tak taklo in I chengkhawm zing tau a hi. Nidang a chun, Meitei Leng a hiloleh mi him him hi thingtang gam in a lut puau a, a hunglut ding uh leh le Hausate phalna a la masa sek ui. Zia ziak a chun, tuhin le thingtang gam ki vaihawmna leh phai Meiteite le malai ah khawsak dan gual in um zing leu buaina ding a um puai. Mi tamzaw ah hiu tawh British te’n thuneina a la piak uh le thing tang gam duchakna a hun nei ua, buaina um sak mai a hi. Pi leh pu khang ah pat a la khawsak dan un kingaina leh kizatua tak in chengkhawm in thuneina (power) kichu gua da leu hen, Manipur chu Sana leibak hizing mai ding a hi.

Tuhin khawvel gamtin kidona, gam kichu, thunei kichu beplo sum leh pai lepgukna leh numei pasal a pawlchena hung tam deu deu in khawvel hi Sodom leh Gomora suak in sualna hung sang deu deu in, numei leh pasal thanghuaina tawh khawvel hi hung dim di a hi.

I Lalpa Jesu’n “kei di’n danzui bukim hi a kilawm hi” ati gual ngei in mihiamte hile dan chu a thei ham ham chun kituakna leh vaihawmna chu hung um thei intin, zia dikna apat chu dikna hung um intin, zia beplo a chun thinung tiang ah le kumtuang thamuanna leh lemna siamtu tawh kipak in lengkhawm thei ta di I hiu. Zia a chun Pathian pawmtak leh thiangtho mi zosia a sing ah thilpha chu bawl chiat ding in Lalpa’n ei panpi ta hen.

Exit mobile version